4ο Μάθημα Τουρκικής Γλώσσας - 31 Οκτ 2012 - Ενεστώτας

Νεώτερη ενημέρωση : Πέμπτη 1 Νοεμβρίου 2012 - 10.00 μμ

sıfır = μηδέν (0)

sayfa = σελίδα

pınar = πηγή

üç pınar = τρεις πηγές (περιοχή στη Φλώρινα)

ders = μάθημα

aferin = μπράβο

tuvalet = WC

          Το απαρέμφατο (mastar) των ρημάτων της τουρκικής γλώσσας τελειώνει είτε σε -mak είτε σε -mek και αυτό ανάλογα με τον κανόνα της αρμονίας των φωνηέντων. Αν αφαιρέσουμε την κατάληξη -mak ή -mek, αυτό που προκύπτει λέγεται θέμα ή ρίζα του ρήματος. Έτσι έχουμε :

almak = παίρνω, αγοράζω

kızmak = θυμώνω

koşmak = τρέχω

oturmak = κάθομαι

gelmek = έρχομαι

gitmek = πηγαίνω, φεύγω

görmek = βλέπω

gülmek = γελάω

yürümek = περπατάω

yüzmek = κολυμπάω

uçmak = πετάω (πουλί)

kullanmak = χρησιμοποιώ, χειρίζομαι

araba kullanmak = οδηγώ αυτοκίνητο

sürmek = οδηγώ / διαρκώ / αλείφω / εξορίζω

uyumak = κοιμάμαι

uyanmak = ξυπνάω

kalkmak = σηκώνομαι / απογειώνομαι / ξεκινάω (αμάξι)

yapmak = κάνω

duş yapmak = κάνω ντους

konuşmak = μιλάω

içmek = πίνω

düşmek = πέφτω

çekmek = τραβώ (και φωτογραφία)

koymak = τοποθετώ

düşünmek = σκέφτομαι

açmak = ανοίγω (φως, παράθυρο)

kapamak = κλείνω

kapatmak = κλείνω

korkmak = φοβάμαι / τρομάζω

ödemek = πληρώνω

atmak = πετάω, ρίχνω (αντικείμενο)

etmek = κάνω (βοηθητικό ρήμα)

dans etmek = χορεύω

vermek = δίνω

cevap = απάντηση

cevap vermek = δίνω απάντηση

cevap veriniz = δώστε απάντηση

soru = ερώτηση

sormak = ρωτάω

soru sormak = κάνω ερώτηση

soru sorunuz = κάντε ερώτηση

yazınız = γράψτε

itmek = σπρώχνω (πόρτα, αυτοκίνητο), push

çekmek = τραβάω (πόρτα, αυτοκίνητο), pull

itiniz = σπρώξτε

çekiniz = τραβήξτε

okumak = διαβάζω

aramak = ψάχνω, γυρεύω

dinlemek = ακούω, αφουγκράζομαι (listen) (ράδιο, TV)

duymak = ακούω (hear) / αισθάνομαι

almak = παίρνω

yıkamak = πλένω

yıkanmak = πλένομαι

gülmek = γελάω

ağlamak = κλαίω

resim yapmak = ζωγραφίζω

tıraş olmak = ξυρίζομαι

traş olmak = ξυρίζομαι

telefon etmek = τηλεφωνώ

makyaj yapmak = κάνω μακιγιάζ

basketbol oynamak = παίζω μπάσκετ

oynamak = παίζω (play)

silmek = καθαρίζω, σβήνω

süpürmek = σκουπίζω

üşümek = κρυώνω

terlemek = ιδρώνω

taşımak = κουβαλάω

yorulmak = κουράζομαι

boyamak = βάφω

süpürmek = καθαρίζω

öpmek = φιλώ

taramak = χτενίζω

taranmak = χτενίζομαι

görmek = βλέπω (see)

bakmak = κοιτάζω (look) και προσέχω (look after)

yakmak = ανάβω

söndürmek = σβήνω

dökmek = χύνω

kesmek = κόβω

göstermek = δείχνω

bakmak = κοιτάζω

girmek = μπαίνω (enter)

giriş = είσοδος

çıkmak = βγαίνω (exit)

çıkarmak = βγάζω, εξάγω (και συμπέρασμα)

çıkış = έξοδος

inmek = κατεβαίνω (descend)

binmek = ανεβαίνω (ride)

tv seyretmek = παρακολουθώ τηλεόραση

seyretmek = παρακολουθώ (watch)

izlemek = παρακολουθώ (κάποιον)

banyo yapmak = κάνω μπάνιο

kavga etmek = μαλώνω, παλεύω

yemek = τρώω

geçmek = περνάω (pass)

kaza yapmak = έχω ατύχημα

kaza = ατύχημα

ütü yapmak = σιδερώνω

ütülemek = σιδερώνω

ütü = σίδερο

kazanmak = κερδίζω

kazan = καζάνι

kaybetmek = χάνω

tamir etmek = επισκευάζω

tamir = επισκευή

alışveriş yapmak = κάνω ψώνια

bulaşık yıkamak = πλένω πιάτα

bulaşık = άπλυτα πιάτα

yemek pişirmek = μαγειρεύω

pişirmek = μαγειρεύω

beklemek = περιμένω

kayak yapmak = κάνω σκι

kayak = σκι

kaymak = γλιστρώ / καϊμάκι

evlenmek = παντρεύομαι

koymak = τοποθετώ (put)

dönmek = επιστρέφω, περιστρέφω

yazmak = γράφω

spor yapmak = αθλούμαι

kızmak = νευριάζω, θυμώνω

çalışmak = εργάζομαι, μελετώ (study), προσπαθώ

saymak = μετράω, υπολογίζω

hapşırmak = φτερνίζομαι

pişmek = τηγανίζω, ψήνω

eğlenmek = διασκεδάζω

iyi eğlenceler! = καλή διασκέδαση!

gitar çalmak = παίζω κιθάρα

çalmak = παίζω (μουσικό όργανο) / κλέβω / χτυπάω (ring)

şarkı söylemek = τραγουδάω

şarkı = τραγούδι

söylemek = λέω (say)

yakalamak = πιάνω, συλλαμβάνω

piknik yapmak = κάνω πικνίκ

giymek = φοράω

giyinmek = ντύνομαι

yağmur yağmak = βρέχω

yağmur = βροχή

hava yağmurlu = βροχερός καιρός

kar yağmak = χιονίζω

kar = χιόνι

kâr (κιάρ) = κέρδος (γράφεται και kar)

resim asmak = κρεμάω εικόνα

asmak = κρεμάω

perde = κουρτίνα

bilmek = γνωρίζω

özlemek = νοσταλγώ

sevmek = αγαπάω

beğenmek = μου αρέσει

başlamak = αρχίζω

düsünmek = σκέφτομαι

Şimdiki Zaman (Ενεστώτας)

          Θα δούμε πρώτα την κατάφαση (olumlu) του Ενεστώτα.

          Για να σχηματίσουμε τον Ενεστώτα (Şimdiki Zaman) των ρημάτων της τουρκικής γλώσσας, διακρίνουμε τις εξής 3 περιπτώσεις :

1. Όταν το θέμα του ρήματος τελειώνει σε σύμφωνο

          Στην περίπτωση αυτή αφαιρούμε την κατάληξη -mak ή -mek από το ρήμα και ελέγχουμε το τελευταίο φωνήεν του θέματος του ρήματος, οπότε αν αυτό είναι a ή ı προσθέτουμε στο θέμα του ρήματος το ı, αν είναι e ή i προσθέτουμε στο θέμα του ρήματος το i, αν είναι o ή u προσθέτουμε στο θέμα του ρήματος το u και τέλος αν είναι ö ή ü προσθέτουμε στο θέμα του ρήματος το ü. Μετά προσθέτουμε το θέμα yor, που είναι το χαρακτηριστικό θέμα του Ενεστώτα και τέλος την κατάληξη που χαρακτηρίζει το πρόσωπο (um, sun, τίποτα, uz, sunuz, lar).

          Ακολουθούν παραδείγματα:

gelmek = έρχομαι

          Διαμορφώνεται ως εξής: gel + i + yor + κατάληξη προσώπου και κλίνεται ως εξής:

Ben    geliyorum              = εγώ έρχομαι

Sen    geliyorsun             = εσύ έρχεσαι

          O       geliyor                   = αυτός/-ή/-ό έρχεται

          Biz     geliyoruz                = εμείς ερχόμαστε

          Siz     geliyorsunuz          = εσείς έρχεστε

          Onlar geliyorlar              = αυτοί/-ές/-ά έρχονται

          Για το 3^ο πληθυντικό πρόσωπο, μπορούμε να πούμε και Onlar geliyor (αυτοί έρχεται), κάτι δηλαδή σαν αττική σύνταξη.

satmak = πουλάω

Διαμορφώνεται ως εξής: sat + ı + yor + κατάληξη προσώπου και κλίνεται ως εξής:

Ben    satıyorum             = εγώ πουλάω

Sen    satıyorsun             = εσύ πουλάς

          O       satıyor                  = αυτός/-ή/-ό πουλάει

          Biz     satıyoruz               = εμείς πουλάμε

          Siz     satıyorsunuz         = εσείς πουλάτε

          Onlar satıyorlar              = αυτοί/-ές/-ά πουλάνε

 dövmek = δέρνω

Διαμορφώνεται ως εξής: döv + ü + yor + κατάληξη προσώπου και κλίνεται ως εξής:

Ben    dövüyorum           = εγώ δέρνω

Sen    dövüyorsun           = εσύ δέρνεις

          O       dövüyor                = αυτός/-ή/-ό δέρνει

          Biz     dövüyoruz             = εμείς δέρνουμε

          Siz     dövüyorsunuz       = εσείς δέρνετε

          Onlar dövüyorlar            = αυτοί/-ές/-ά δέρνουν

          Υπάρχουν τρία ρήματα που αποτελούν εξαίρεση στον παραπάνω κανόνα, τα gitmek (πηγαίνω, φεύγω), etmek (κάνω και χρησιμοποιείται κυρίως ως βοηθητικό ρήμα) και tatmak (γεύομαι, δοκιμάζω). Πιο συγκεκριμένα, όταν το γράμμα t βρίσκεται ανάμεσα σε δύο φωνήεντα γίνεται d και έτσι έχουμε τα εξής στην κλίση των τριών παραπάνω ρημάτων:

gidiyorum    ediyorum     tadiyorum

          Η παραπάνω εξαίρεση εφαρμόζεται και στα παράγωγα των παραπάνω ρημάτων, όπως είναι το affetmek (συγχωρώ), που κάνει στο 1^ο πρόσωπο του Ενεστώτα affediyorum.

Η παραπάνω εξαίρεση δεν εφαρμόζεται, όμως, στην άρνηση, όπου έχουμε etmiyorum = δεν κάνω.

2. Όταν το θέμα του ρήματος τελειώνει σ’ ένα από τα φωνήεντα i, ı, u, ü

          Στην περίπτωση αυτή αφαιρούμε από το ρήμα την κατάληξη -mak ή -mek και μετά προσθέτουμε το yor και τις καταλήξεις των προσώπων.

Ακολουθούν παραδείγματα:

okumak = διαβάζω

          Διαμορφώνεται ως εξής : oku + yor + κατάληξη προσώπου και κλίνεται ως εξής :

Ben    okuyorum             = εγώ διαβάζω

Sen    okuyorsun             = εσύ διαβάζεις

          O       okuyor                  = αυτός/-ή/-ό διαβάζει

          Biz     okuyoruz               = εμείς διαβάζουμε       

          Siz     okuyorsunuz         = εσείς διαβάζετε

          Onlar okuyorlar              = αυτοί/-ές/-ά διαβάζουν

üşümek = κρυώνω

          Διαμορφώνεται ως εξής : üşü + yor + κατάληξη προσώπου και κλίνεται ως εξής :

Ben    üşüyorum              = εγώ κρυώνω

Sen    üşüyorsun             = εσύ κρυώνεις

          O       üşüyor                   = αυτός/-ή/-ό κρυώνει

          Biz     üşüyoruz               = εμείς κρυώνουμε       

          Siz     üşüyorsunuz         = εσείς κρυώνετε

          Onlar üşüyorlar              = αυτοί/-ές/-ά κρυώνουν

3. Όταν το θέμα του ρήματος τελειώνει σ’ ένα από τα φωνήεντα a ή e

          Στην περίπτωση αυτή αφαιρούμε από το ρήμα την κατάληξη –mak ή –mek και το φωνήεν a ή e και μετά εφαρμόζουμε τον κανόνα της αρμονίας των φωνηέντων σύμφωνα με το τελευταίο φωνήεν του θέματος του ρήματος που έχει απομείνει και προστέθουμε το yor και τις καταλήξεις των προσώπων.

Ακολουθούν παραδείγματα:

anlamak = καταλαβαίνω

          Διαμορφώνεται ως εξής: anl + ı + yor + κατάληξη προσώπου και κλίνεται ως εξής:

Ben    anlıyorum             = εγώ καταλαβαίνω

Sen    anlıyorsun             = εσύ καταλαβαίνεις

          O       anlıyor                  = αυτός/-ή/-ό καταλαβαίνει

          Biz     anlıyoruz               = εμείς καταλαβαίνουμε

          Siz     anlıyorsunuz         = εσείς καταλαβαίνετε

          Onlar anlıyorlar              = αυτοί/-ές/-ά καταλαβαίνουν

ödemek = πληρώνω

          Διαμορφώνεται ως εξής: öd + ü + yor + κατάληξη προσώπου και κλίνεται ως εξής:

Ben    ödüyorum             = εγώ πληρώνω

Sen    ödüyorsun            = εσύ πληρώνεις

          O       ödüyor                  = αυτός/-ή/-ό πληρώνει

          Biz     ödüyoruz               = εμείς πληρώνουμε      

          Siz     ödüyorsunuz         = εσείς πληρώνετε

          Onlar ödüyorlar             = αυτοί/-ές/-ά πληρώνουν

           Το ρήμα yemek (τρώω) κλίνεται ως εξής:

Ben    yiyorum                = εγώ τρώω

Sen    yiyorsun                = εσύ τρως

          O       yiyor                      = αυτός/-ή/-ό τρώει

          Biz     yiyoruz                  = εμείς τρώμε      

          Siz     yiyorsunuz            = εσείς τρώτε

          Onlar yiyorlar                 = αυτοί/-ές/-ά τρώνε

Το ρήμα demek (λέω, σημαίνω) κλίνεται ως εξής:

Ben    diyorum                = εγώ λέω

Sen    diyorsun               = εσύ λες

          O       diyor                     = αυτός/-ή/-ό λέει

          Biz     diyoruz                  = εμείς λέμε

          Siz     diyorsunuz            = εσείς λέτε

          Onlar diyorlar                = αυτοί/-ές/-ά λένε

Θα δούμε τώρα την άρνηση (olumsuz) του Ενεστώτα.

          Για να σχηματίσουμε την άρνηση του Ενεστώτα των ρημάτων της τουρκικής γλώσσας, αφαιρούμε από το ρήμα την κατάληξη -mak ή -mek και εφαρμόζουμε τον κανόνα της αρμονίας των φωνηέντων στο τελευταίο φωνήεν της ρίζας για να προσθέσουμε ένα από τα παρακάτω mi  / mı / mu / mü και μετά το yor και τις καταλήξεις των προσώπων.

Ακολουθούν παραδείγματα :

okumak = διαβάζω

          Διαμορφώνεται ως εξής: oku + mu + yor + κατάληξη προσώπου και κλίνεται ως εξής:

Ben    okumuyorum         = εγώ δεν διαβάζω

Sen    okumuyorsun        = εσύ δεν διαβάζεις

          O       okumuyor              = αυτός/-ή/-ό δεν διαβάζει

          Biz     okumuyoruz           = εμείς δεν διαβάζουμε

          Siz     okumuyorsunuz    = εσείς δεν διαβάζετε

          Onlar okumuyorlar         = αυτοί/-ές/-ά δεν διαβάζουν

anlamak = καταλαβαίνω

          Διαμορφώνεται ως εξής: anla + mı + yor + κατάληξη προσώπου και κλίνεται ως εξής:

Ben    anlamıyorum         = εγώ δεν καταλαβαίνω

Sen    anlamıyorsun        = εσύ δεν καταλαβαίνεις

          O       anlamıyor              = αυτός/-ή/-ό δεν καταλαβαίνει

          Biz     anlamıyoruz           = εμείς δεν καταλαβαίνουμε

          Siz     anlamıyorsunuz     = εσείς δεν καταλαβαίνετε

          Onlar anlamıyorlar         = αυτοί/-ές/-ά δεν καταλαβαίνουν

ödemek = πληρώνω

          Διαμορφώνεται ως εξής: öde + mi + yor + κατάληξη προσώπου και κλίνεται ως εξής:

Ben    ödemiyorum          = εγώ δεν πληρώνω

Sen    ödemiyorsun         = εσύ δεν πληρώνεις

          O       ödemiyor               = αυτός/-ή/-ό δεν πληρώνει

          Biz     ödemiyoruz           = εμείς δεν πληρώνουμε

          Siz     ödemiyorsunuz     = εσείς δεν πληρώνετε

          Onlar ödemiyorlar           = αυτοί/-ές/-ά δεν πληρώνουν

          Στην δημιουργία της άρνησης δεν ισχύουν οι εξαιρέσεις που είδαμε στην κατάφαση για τα τρία ρήματα, δηλαδή το gitmek γίνεται στην άρνηση gitmiyorum (δεν πηγαίνω), το etmek γίνεται etmiyorum (δεν κάνω) και το tatmak γίνεται tatmıyorum (δεν γεύομαι).

Το ρήμα yemek (τρώω) κλίνεται ως εξής:

Ben    yemiyorum            = εγώ δεν τρώω

Sen    yemiyorsun           = εσύ δεν τρως

          O       yemiyor                 = αυτός/-ή/-ό δεν τρώει

          Biz     yemiyoruz              = εμείς δεν τρώμε

          Siz     yemiyorsunuz        = εσείς δεν τρώτε

          Onlar yemiyorlar            = αυτοί/-ές/-ά δεν τρώνε

Το ρήμα demek (λέω, σημαίνω) κλίνεται ως εξής:

Ben    demiyorum            = εγώ δεν λέω

Sen    demiyorsun           = εσύ δεν λες

          O       demiyor                 = αυτός/-ή/-ό δεν λέει

          Biz     demiyoruz             = εμείς δεν λέμε

          Siz     demiyorsunuz       = εσείς δεν λέτε

          Onlar demiyorlar            = αυτοί/-ές/-ά δεν λένε

Θα δούμε τώρα την ερώτηση (olumlu soru) του Ενεστώτα.

        Για να σχηματίσουμε την ερώτηση του Ενεστώτα των ρημάτων της τουρκικής γλώσσας, παίρνουμε το 3^ο ενικό της κατάφασης και προσθέτουμε το ερωτηματικό μόριο mu και τις γνωστές καταλήξεις των προσώπων. Στο 1^ο ενικό και στο 1^ο πληθυντικό πρόσωπο προσθέτουμε ανάμεσα στο mu και τις προσωπικές καταλήξεις και το γράμμα y, που χρησιμοποιείται για να ενώσει δύο συνεχόμενα φωνήεντα.

Ακολουθεί ένα παράδειγμα:

gelmek = έρχομαι

          Διαμορφώνεται ως εξής: geliyor + mu + (y) + κατάληξη προσώπου και κλίνεται ως εξής:

Ben    geliyor muyum?     = εγώ έρχομαι;

Sen    geliyor musun?      = εσύ έρχεσαι;

          O       geliyor mu?            = αυτός/-ή/-ό έρχεται;

          Biz     geliyor muyuz?      = εμείς ερχόμαστε;

          Siz     geliyor musunuz?  = εσείς ερχόσαστε;

          Onlar geliyorlarmı?         = αυτοί/-ές/-ά έρχονται;

          Εξαίρεση αποτελεί το 3^ο πληθυντικό πρόσωπο, όπου στο θέμα geliyor προσθέτουμε το larmı.

Θα δούμε τώρα την αρνητική ερώτηση του Ενεστώτα.

Για να σχηματίσουμε την αρνητική ερώτηση του Ενεστώτα των ρημάτων της τουρκικής γλώσσας, παίρνουμε το 3^ο ενικό της άρνησης και προσθέτουμε το ερωτηματικό μόριο mu και τις γνωστές καταλήξεις των προσώπων. Στο 1^ο ενικό και στο 1^ο πληθυντικό πρόσωπο προσθέτουμε ανάμεσα στο mu και τις προσωπικές καταλήξεις και το γράμμα y, που χρησιμοποιείται για να ενώσει δύο συνεχόμενα φωνήεντα.

Ακολουθεί ένα παράδειγμα:

gelmek = έρχομαι

          Διαμορφώνεται ως εξής: gelmiyor + mu + (y) + κατάληξη προσώπου και κλίνεται ως εξής:

Ben    gelmiyor muyum?            = εγώ δεν έρχομαι;

Sen    gelmiyor musun?             = εσύ δεν έρχεσαι;

          O       gelmiyor mu?                  = αυτός/-ή/-ό δεν έρχεται;

          Biz     gelmiyor muyuz?             = εμείς δεν ερχόμαστε;

          Siz     gelmiyor musunuz?         = εσείς δεν ερχόσαστε;

          Onlar gelmiyorlarmı?                = αυτοί/-ές/-ά δεν έρχονται;

â   ç   ğ   ı   ö   ş    ü  İ