Τα Ρηματικά Ουσιαστικά στην Τουρκική Γλώσσα

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΗ ΦΛΩΡΙΝΑ

ΡΗΜΑΤΙΚΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ, 5/3/2014

Το κείμενο σε αρχείο pdf - 7 σελίδες - 80 KB

 

          α) -mek/-mak

          Χρησιμοποιούνται σ’ όλες τις πτώσεις εκτός της Γενικής. Δεν παίρνουν κτητικές καταλήξεις όπως τα ρηματικά ουσιαστικά που λήγουν σε -me, -ma.
          Στην απόλυτη πτώση :

1.     Ως υποκείμενο :

          Sigara içmek yasaktır = απαγορεύεται το κάπνισμα

2.     Ως αντικείμενο με τα ρήματα bilmek και istemek :

          Gelmek istiyorum = θέλω να έρθω
          Okumak biliyorum = ξέρω να διαβάζω

3.     Στους ονοματικούς προσδιορισμούς 2^ου είδους :

          Çalışmak isteği = η θέληση για εργασία
          Okumak sevdiği = η αγάπη για το διάβασμα

4.     Με τις προθέσεις için και üzere (προκειμένου να) :

          Para çekmek için bankaya gitti = πήγε στην τράπεζα να βγάλει χρήματα
          Okula gitmek üzere evinden çıktı = βγήκε από το σπίτι του για να (προκειμένου να) πάει στο σχολείο

 

5.     Με την κατάληξη -le = με το να :

          Buradan gitmekle, bir şey geçtin = με το να φύγεις από εδώ δεν κέρδισες τίποτα

 

6.     Με τις λέξεις beraber ή birlikte (μαζί)

          Δίνει την έννοια της εναντίωσης, δηλ. παρόλο που, αν και. Για τον σχηματισμό πρότασης, μπορούμε να προσθέσουμε την κατάληξη la (le) στο πρώτο απαρέμφατο, όπως :

          Çok hasta olmakla beraber, işime gittim = παρόλο που ήμουν πολύ άρρωστος, πήγα στη δουλειά μου

          Çok çalışmakla beraber, dersini bilmiyor = παρόλο που διάβασε καλά, δεν ξέρει το μάθημά του

 

7.     -meksizin, maksızın = χωρίς να

          Çalışmaksızın ödevimi sınava girdim = χωρίς να διαβάσω την εργασία μου, πέτυχα στις εξετάσεις

 

 

          Στην Αιτιατική πτώση ως άμεσο αντικείμενο ρημάτων

Ρηματικό ουσιαστικό σε αιτιατική = -me/-ma + y + -i/-ı/-u/-ü

          Örnekler (Παραδείγματα) :

          Bu yaz Almanya’ya gitmeyi düşünüyoruz = φέτος το καλοκαίρι σκεφτόμαστε να πάμε στη Γερμανία

          Akşamları bir bardak çay içmeyı tercih ediyorum = προτιμώ τα βράδυα να πίνω ένα ποτήρι τσάι

          Babam yemekten sonra uyumayı çok seviyor = ο μπαμπάς μου μετά το φαγητό αρέσει (αγαπάει) πολύ να κοιμάται

          Çarşıdan ekmeği almayı unuttum = ξέχασα να αγοράσω ψωμί από την αγορά

          Στην περίπτωση κατά την οποία ανάμεσα στο ρήμα istemek και στο απαρέμφατο υπάρχει επίρρημα ποσοτικό, όπως çok, hiç ή χρονικό, όπως bugün, ή αντωνυμία, τότε αντί για ονομαστική απαρεμφάτου θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε αιτιατική απαρεμφάτου, όπως :

          Ben kahve içmeyi çok istiyorum = θέλω πολύ να πιώ καφέ

 

          Στη Δοτική πτώση ως αντικείμενο ρημάτων που συντάσσονται με Δοτική ή με άλλα ρήματα, προκειμένου να δηλωθεί σκοπός :

Ρηματικό ουσιαστικό σε δοτική = -me/-ma + y + -e/-a

          Örnekler (Παραδείγματα) :

          Büfeden dondurma almaya gidiyorum = πάνω να αγοράσω παγωτό από το περίπτερο

          Sabahları çocuklarımla kahvaltı yapmaya alıştım = συνήθισα τα πρωινά να φτιάχνω πρωινό με τα παιδιά μου

          alışmak = συνηθίζω να κάνω κάτι

          Yarın rejim yapmaya başlayacağım = αύριο θα ξεκινήσω να κάνω δίαιτα

          Eski işimde dönmeye karar verdim = αποφάσισα να επιστρέψω στην παλιά μου δουλειά

 

          Στην Τοπική πτώση με ρήματα ή εκφράσεις που συντάσσονται με Τοπική, όπως :

Ρηματικό ουσιαστικό σε τοπική = -mek/-mak + -te/-ta ή -de/-da

          Örnekler (Παραδείγματα) :

          Bu işi ısrar etmekte fayda yok = δεν ωφελεί η επιμονή σ’ αυτή τη δουλειά

          ısrar = επιμονή

          fayda = χρησιμότητα

          Bu kitabı okumakta yarar var = υπάρχει ωφέλεια να διαβάσεις αυτό το βιβλίο

          yarar = ωφέλεια

 

          Ρήματα και εκφράσεις που συντάσσονται με Τοπική :

          fayda var / yok = υπάρχει / δεν υπάρχει ωφέλεια

          ısrar etmek = επιμένω

          problem var / yok = υπάρχει / δεν υπάρχει πρόβλημα

          sakınca görmek = θεωρώ βλαβερό (μειονεκτικό)

          yarar var / yok = υπάρχει / δεν υπάρχει ωφέλεια (χρησιμότητα)

 

          Ρήματα που συντάσσονται με Αφαιρετική :

Ρηματικό ουσιαστικό σε αφαιρετική = -mek/-mak + -ten/-tan ή -den/-dan

          Örnekler (Παραδείγματα) :

          Bulaşık yıkamaktan sıkıldım = βαρέθηκα να πλένω τα πιάτα

          Evde yalnız kalmaktan nefret ediyorum = μισώ (δεν μ’ αρέσει) να κάθομαι στο σπίτι μόνος μου

          Televizyon seyretmekten yoruldum = κουράστηκα να βλέπω τηλεόραση

 

 

ΕΤΕΡΟΠΡΟΣΩΠΙΑ

 

          Στις σύνθετες προτάσεις με δύο υποκείμενα, χρησιμοποιούμε τα ρηματικά ουσιαστικά με την κατάληξη -me/-ma, στα οποία προσθέτουμε την ανάλογη κτητική κατάληξη, η οποία καθορίζει το πρόσωπο και ύστερα προσθέτουμε την πτώση ανάλογα με το ρήμα της κύριας πρότασης. Το υποκείμενο του ρηματικού ουσιαστικού είναι πάντα σε γενική πτώση.

 

          Ρηματικά ουσιαστικά με Αιτιατική (-memi/-mamı)

          Ισοδυναμούν με βουλητική πρόταση :

 

          Benim gelmemi = ο ερχομός μου

          Senin gelmeni = ο ερχομός σου

          Onun gelmensini = ο ερχομός του

          Bizim gelmemizi = ο ερχομός μας

          Sizin gelmenizi = ο ερχομός σας

          Onların gelmelerini = ο ερχομός τους

 

          Benim gelmememi = ο μη ερχομός μου

          Senin gelmemeni = ο μη ερχομός σου

          Onun gelmemesini = ο μη ερχομός του

          Bizim gelmememizi = ο μη ερχομός μας

          Sizin gelmemenizi = ο μη ερχομός σας

          Onların gelmemelerini = ο μη ερχομός τους

 

 

          Ρήματα που συντάσσονται με Αιτιατική :

          arzulamak = επιθυμώ, εύχομαι

          arzu etmek = επιθυμώ, εύχομαι

          desteklemek = υποστηρίζω

          engellemek = εμποδίζω

          öğütlemek = συμβουλεύω κάποιον

          önlemek = εμποδίζω, σταματώ

          önermek = προτείνω

          rica etmek = παρακαλώ

          talep etmek = απαιτώ

          tasvip etmek = επιδοκιμάζω, επικυρώνω

          yasaklamak = απαγορεύω

          tavsiye etmek = συμβουλεύω, συνιστώ

 

          Örnekler (Παραδείγματα) :

          Çocuklar benim eve girmemi bekliyorlar = τα παιδιά περιμένουν να μπω εγώ στο σπίτι

          İstanbul’a ailenle gitmeni öneririm = σου προτείνω να πας με την οικογένειά σου στην Κωνσταντινούπολη

          Annem, Ali’nin bizimle gelmesini istemiyor = η μητέρα μου δεν θέλει να έρθει ο Ali μαζί μας

 

          Ρηματικά Ουσιαστικά σε Δοτική (-meme/-mama)

          Λειτουργούν ως αντικείμενο στο ρήμα της πρότασης.

 

          Benim gelmeme = ο ερχομός μου

          Senin gelmene = ο ερχομός σου

          Onun gelmesine = ο ερχομός του

          Bizim gelmemize = ο ερχομός μας

          Sizin gelmenize = ο ερχομός σας

          Onların gelmelerine = ο ερχομός τους

 

          Benim gelmememe = ο μη ερχομός μου

          Senin gelmemene = ο μη ερχομός σου

          Onun gelmemesine = ο μη ερχομός του

          Bizim gelmememize = ο μη ερχομός μας

          Sizin gelmemenize = ο μη ερχομός σας

          Onların gelmemelerine = ο μη ερχομός τους

 

 

 

 

 

          Ρήματα που συντάσσονται με Δοτική :

          alışmak = συνηθίζω

          destek olmak = υποστηρίζω

          içerlemek = πειράζομαι

          izin vermek = επιτρέπω

          itiraz etmek = αντικρούω

          neden olmak = προκαλώ

          mâni olmak = εμποδίζω

          yardım etmek = βοηθώ

 

          Örnekler (Παραδείγματα) :

          Annem, kız kardeşimin sinemaya gitmesine izin vermiyor = η μητέρα μου δεν επιτρέπει να πάει η αδελφή μου στο σινεμά

          Bu ödevi bana yapmama yardım eder misin? = θα με βοηθήσεις να κάνω αυτή την εργασία;

 

          Ρηματικά Ουσιαστικά σε Τοπική (-memde/-mamda)

          Χρησιμοποιούνται κυρίως με εκφράσεις του var και του yok καθώς και με συγκεκριμένα ρήματα.

 

          Benim gelmemde = ο ερχομός μου

          Senin gelmende = ο ερχομός σου

          Onun gelmesinde = ο ερχομός του

          Bizim gelmemizde = ο ερχομός μας

          Sizin gelmenizde = ο ερχομός σας

          Onların gelmelerinde = ο ερχομός τους

 

          Benim gelmememde = ο μη ερχομός μου

          Senin gelmemende = ο μη ερχομός σου

          Onun gelmemesinde = ο μη ερχομός του

          Bizim gelmememizde = ο μη ερχομός μας

          Sizin gelmemenizde = ο μη ερχομός σας

          Onların gelmemelerinde = ο μη ερχομός τους

 

          Εκφράσεις με ρήματα που συντάσσονται με Τοπική :

 

          ısrar etmek = επιμένω

          fayda var / yok = υπάρχει / δεν υπάρχει ωφέλεια

          sorun var / yok = υπάρχει / δεν υπάρχει πρόβλημα

          sakınca görmek = προκαλώ βλάβη

 

 

 

          Örnekler (Παραδείγματα) :

          Annem içkiyi bırakmamda ısrar ediyor = η μητέρα μου επιμένει να αφήσω το ποτό

          Devamli arabayı temizlemende fayda yok = δεν έχει όφελος να καθαρίζεις συνέχεια το αυτοκίνητο

 

          Ρηματικά Ουσιαστικά σε Αφαιρετική (-memden/-mamdan)

          Benim gelmemden = ο ερχομός μου

          Senin gelmenden = ο ερχομός σου

          Onun gelmesinden = ο ερχομός του

          Bizim gelmemizden = ο ερχομός μας

          Sizin gelmenizden = ο ερχομός σας

          Onların gelmelerinden = ο ερχομός τους

 

          Benim gelmememden = ο μη ερχομός μου

          Senin gelmemenden = ο μη ερχομός σου

          Onun gelmemesinden = ο μη ερχομός του

          Bizim gelmememizden = ο μη ερχομός μας

          Sizin gelmemenizden = ο μη ερχομός σας

          Onların gelmemelerinden = ο μη ερχομός τους

 

          Ρήματα που συντάσσονται με Αφαιρετική :

          bıkmak = βαριέμαι, αγανακτώ

          hoşlanmak = μου αρέσει, συμπαθώ

          korkmak = φοβάμαι

          nefret etmek = μισώ

          tiksinmek = σιχαίνομαι

 

          Örnekler (Παραδείγματα) :

          Her gün aynı yemeği pişirmenden bıktım = βαρέθηκα να φτιάχνεις κάθε μέρα το ίδιο φαγητό

          Sibil’in dağa gelmesinden iğreniyor = η Sibil απεχθάνεται να έρχεται στο βουνό

 

          Ρηματικά Ουσιαστικά σε -me/-ma

          Απρόσωπη σύνταξη (πρέπει) = -me/-ma + gerek (lazım, gerekmek)

          Σχηματίζονται αν στο θέμα του ρήματος χωρίς την κατάληξη του απαρεμφάτου προσθέσουμε την κατάληξη -me/-ma.

          Παράγονται ουσιαστικά από ρήματα. Έχουν την ιδιότητα όπως και τα ουσιαστικά να μπορούν να προστεθούν σε αυτά και οι καταλήξεις των πτώσεων και οι καταλήξεις των κτητικών αντωνυμιών.

 

 

          Π.χ. gelme = ο ερχομός

 

          gelmeyi = τον ερχομό

          gelmenin = του ερχομού

          gelmeye = τον ερχομό

          gelmede = στον ερχομό

          gelmeden = από τον ερχομό

 

          gelmem = ο ερχομός μου

          gelmen = ο ερχομός σου

          gelmesi = ο ερχομός του

          gelmemiz = ο ερχομός μας

          gelmeniz = ο ερχομός σας

          gelmeleri = ο ερχομός τους

 

          Ρηματικά Ουσιαστικά σε -iş, -ış, -uş -üş

          Αυτή η κατάληξη μπαίνει στο θέμα του ρήματος και σχηματίζει ουσιαστικά τα οποία παίρνουν κτητικές και πτωτικές καταλήξεις, όπως :

          gelmek - geliş = ο ερχομός

          vermek - veriş = το δόσιμο, η παροχή

          gülmek - gülüş = το χαμόγελο

          yürümek - yürüyüş = ο περίπατος

 

          Ayşe’nin gülüşünü seviyorum = μου αρέσει ο τρόπος που γελάει η Ayşe

          Ali’nin dün gelmeyişine kızdım = θύμωσα που δεν ήρθε χθες ο Ali