Τρίτη 20 Ιανουαρίου 2015

Μαθήματα Τουρκικών στη Φλώρινα - Περίοδος 2014-2015 - 4ο Μάθημα, 20 Ιαν 2015


4ο ΜΑΘΗΜΑ – 20 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2015

Λεξιλόγιο

            artmak = αυξάνω, πληθαίνω / παραμένω
            enfeksiyon = λοίμωξη, μόλυνση
            soluk = αναπνοή / χλωμός
            nöbet = υπηρεσία, βάρδια / φορά
            ek olarak = επιπλέον
            hastalanmak = αρρωσταίνω
            raporlu olmak = λείπω με αναρρωτική άδεια
            gündüz = ημερήσιος
            gündüz çalışmasına = ημερήσια εργασία
            talebe = μαθητής
            mesut = ευτυχισμένος
            şoför = οδηγός
            tehlikeli = επικίνδυνος
            menfaat = συμφέρον, πλεονέκτημα, όφελος
            mahkeme = δικαστήριο
            ısrar = επιμονή
            ısrar etmek = επιμένω
            imtihan = εξέταση, τεστ, δοκιμή
            ikramda bulunmak = περιποιούμαι
            ikram etmek = κερνάω
            piyasa = αγορά
            muhakkak = οπωσδήποτε
            hak = δίκαιο
            alârm sinyalini = σήμα κινδύνου

Η Υποθετική Έγκλιση – Dilekart kipi


            Προκειμένου να εκφράσουμε μια επιθυμία κατά τρόπο υποθετικό και αβέβαιο, χρησιμοποιούμε την Υποθετική Έγκλιση, όπως π.χ.
            Yarın bize gelsen = αύριο αν έρθεις σε μας
            που σημαίνει ότι θα επιθυμούσαμε πολύ να έρθεις.

            Εδώ δεν δηλώνει κρίση ή απόφαση, απλά εκφράζεται η επιθυμία για μια πράξη. Εξαιτίας της περιορισμένης σημασίας που φανερώνει το ρήμα στην έγκλιση αυτή, δεν μπορεί να σχηματίσει κύρια πρόταση, αλλά μόνο δευτερεύουσα.

            Η Υποθετική Έγκλιση σχηματίζεται αν στη ρίζα ή στο θέμα του ρήματος προσθέσουμε την κατάληξη -se/-sa, ως εξής :
            gel-se = gelse = αν έρθει
            al-sa = alsa = αν πάρει
            oku-sa = okusa = αν διαβάσει

            Κλίνεται ως εξής :
            gelsem = αν έρθω                   gelsem mi? = αν έρθω;
            gelsen = αν έρθεις                  gelsen mi? = αν έρθεις;
            gelse = αν έρθει                      gelse mi? = αν έρθει;
            gelsek = αν έρθουμε              gelsek mi? = αν έρθουμε;
            gelseniz = αν έρθετε               gelseniz mi? = αν έρθετε;
            gelseler = αν έρθουν               gelseler mi? = αν έρθουν;

            gelmesem = αν δεν έρθω        gelmesem mi? = αν δεν έρθω;
            gelmesen = αν δεν έρθεις        gelmesen mi? = αν δεν έρθεις;
            gelmese = αν δεν έρθει           gelmese mi? = αν δεν έρθει;
            gelmesek = αν δεν έρθουμε    gelmesek mi? = αν δεν έρθουμε;
            gelmeseniz = αν δεν έρθετε    gelmeseniz mi? = αν δεν έρθετε;
            gelmeseler = αν δεν έρθουν    gelmeseler mi? = αν δεν έρθουν;

            Στην πραγματικότητα είναι οι καταλήξεις του ρήματος είμαι :

            -isem = αν είμαι                       και -sam
            -isen = αν είσαι                        και -san
            -ise = αν είναι                         και -sa
            -isek = αν είμαστε                   και -sak
            -iseniz = αν είσαστε                και -sanız
            -lerse και -iseler = αν είναι       και -larsa ή -salar

            Οι παραπάνω καταλήξεις του ρήματος είμαι μπορεί να είναι ή ανεξάρτητη λέξη ή προσκολλημένη σ’ ένα όνομα ή ουσιαστικό ή επίθετο. Τότε, όμως, το αρχικό -i- της κατάληξης παραλείπεται και η κατάληξη ακολουθεί το όνομα αυτό σύμφωνα με τον κανόνα ευφωνίας ή ενώνεται με -y- εφόσον η πρώτη λέξη καταλήγει σε φωνήεν. Και οι δύο περιπτώσεις έχουν την παρακάτω μορφή :
            (ben) talebe-isem = talebeysem = αν είμαι (ήμουν) μαθητής
            (sen) şoför-isen = şoförsen = αν είσαι οδηγός
            (o) tehlikeli-ise = tehlikeliyse = αν είναι επικίνδυνος
            (biz) orada değil-isek = orada değilsek = αν δεν είμαστε εκεί
            (siz) mesut-iseniz = mesutsanız = αν είστε ευτυχισμένοι
            (onlar) İstanbullu-iseler = İstanbulluysalar = αν είναι Κωνσταντινουπολίτες

            Μερικοί τύποι της υποθετικής αυτής έγκλισης χρησιμοποιούνται ιδιωματικά, όπως τα yoksa (yok-ise) που σημαίνει αλλιώς, αν όχι, ειδάλλως και το hiç olmazsa (olmaz-ise) που σημαίνει τουλάχιστον, άλλως, αν όχι.

            Örnekler
-          Sigorta parasını ver, yoksa seni mahkemeye vereceğim = δώσε τα χρήματα της ασφάλειας (γιατί) αλλιώς θα σου κάνω μήνυση (θα σε δώσω στα δικαστήρια)
-          Mektubu attın mı? Yoksa yine mi unuttun? = το έριξες το γράμμα ή πάλι το ξέχασες;
-          Hiç olmazsa bir kahve içelim = τουλάχιστον ας πιούμε έναν καφέ
-          Beraber gidebilirsek iyi, olmazsa ısrar etmem = αν μπορούμε να πάμε μαζί (έχει) καλώς, αν όχι δεν επιμένω

            Η κατάληξη -se/-sa, που προέρχεται από την κατάληξη της υποθετικής -ise, χρησιμοποιείται ιδιωματικά και σε ορισμένα επιρρήματα που σχηματίζονται και σημαίνουν :
-          Hangi (ότι) se = ο,τιδήποτε, ό,τι και να είναι
-          Kim (ποιος) se = οποιοσδήποτε (και κανείς)
-          Herkim (καθένας) se = απαξάπαντες
-          Nere (όπου) se = οπουδήποτε
-          Nasıl (πώς) sa = οπωσδήποτε
-          Her ne kadar (όσο) sa = οπωσδήποτε, με κάθε τρόπο
            Ne olursa olsun = ό,τι και να γίνει

            Örnekler
-          Pasaportları kim getirdiyse, geri alsın = όποιος και να έφερε τα διαβατήρια, να τα πάρει πίσω
-          Nereye gidersen git, eşyalarına ben bakarım = όπου και να πας, εγώ θα προσέχω τα πράγματά σου
-          Dersler ne kadar zor olursa olsun, ben sınıfı geçeceğim = όσο δύσκολα και να είναι τα μαθήματα, εγώ θα περάσω την τάξη

            To ise αντιστοιχεί και με το ελληνικό όσον αφορά :
-          Siz fişinizi doldurdunuz, arkadaşınız ise niye geç kalıyor? = εσείς συμπληρώσατε το δελτίο σας, όσον αφορά τον φίλο σας γιατί αργεί;
-          Hava bozmazsa, uçak 6’da kalkacak = αν δεν χαλάσει ο καιρός, το αεροπλάνο θα απογειωθεί στις 6
-          Menfaatınızı biliyorsanız, dükkânımızdan satın alırdınız = αν ξέρατε το συμφέρον σας, θα ψωνίζατε από το κατάστημά μας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου